Một số nghiên cứu và công dụng của cây lô hội (15/12/2018)
Một số công trình nghiên cứu
Nhiều nghiên cứu của các nhà khoa học đã cho thấy cây lô hội có rất nhiều tác dụng như: Trị vết thương, ngăn ngừa và chữa bệnh, làm thức uống, dưỡng da, dầu gội… ngày nay, lô hội được sử dụng để làm nguyên liệu chế biến các loại mỹ phẩm, thục phẩm và dược phẩm rất hữu dụng và rất hữu ích.
Đầu tiên là hai sáng chế được đăng ký ở Mỹ vào năm 1975, Stabilized aloe vera gel and preparation of same (ổn định chất gel trong Aloe vera và quá trình sản xuất) của Cobble Henry H.; Process for preparing extracts of aloe vera (quá trình chiết xuất từ cây lô hội) của Maret Ray H.; đến năm 1985, tác giả Tumlinson Larry N (US4555987) đã nghiên cứu thiết bị trích xuất chất gel tinh khiết từ cây Lô hội. Những năm tiếp theo, lượng sáng chế tăng lên đáng kể.
Ứng dụng đầu tiên trong y học hiện đại của Lô hội từ bác sĩ C. E. Collins (bang Marylan) khi ông sử dụng lá Lô hội tươi bằng cách lấy phần mềm, trong suốt đắp lên những vùng da bị tổn thương sau 24 giờ bệnh nhân đã hết hẳn cảm giác nóng buốt, đau đớn và ngứa ngáy. Phát hiện này được giới y học công nhận và ứng dụng rộng rãi. Năm 1940-1941, hai nhà khoa học T. Rowe, B. K. Lovell và Lloyd M. Parks sau thời gian dài nghiên cứu đã cho biết Lô hội giúp lành các vết bỏng nhanh hơn bất kỳ biện pháp nào khác vào thời kỳ đó.
Năm 1945, nhà bác học Nga Filatov phát hiện nước ép Lô hội chữa được nhiều bệnh ngoài da và bệnh phổi. Năm 1978 G. R. Waller ở trường Ðại học tổng hợp bang Oklahoma báo cáo cho biết trong phần vỏ và nhựa của Lô hội có chứa các acid amin tự do, các đường đơn, B-sitosterol, lupeol; trong đó B-sitosterol có tác dụng chống viêm và làm giảm cholesterol máu; lupeol làm giảm đau và chống các vi sinh vật. Năm 1980, John Heggars ở Trung tâm Bỏng, trường Ðại học Tổng hợp Chicago tìm thấy acid salicylic và chất giống như cortison trong Lô hội, điều này giải thích phần nào tác dụng giảm đau chống viêm của cây.
Năm 1994, FDA đồng ý cho thử nghiệm trên người các chế phẩm chống HIV làm từ Lô hội, hiện các nghiên cứu vẫn đang được tiến hành. Cho đến nay, Lô hội được sử dụng rất rộng rãi trên thế giới làm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm. Theo Hiệp hội mỹ phẩm hương liệu thì các sản phẩm có Lô hội chiếm hơn 33% thị trường mỹ phẩm nói chung của Mỹ. Trong y học thế giới, Lô hội cũng có nhiều ứng dụng kỳ diệu: chống lại tế bào ung thư, kích thích hệ miễn dịch…
Ở Việt Nam, các nhà khoa học bước đầu đã nghiên cứu một số công nghệ, góp phần giải quyết những khó khăn cho người trồng. Một số kết quả có thể kể đến như:
- Công nghệ sản xuất các chế phẩm thực dưỡng từ cây Lô hội (Lô hội) Aloe vera, sản phẩm của Công ty TNHH Sức Khỏe Vàng, năm 2003. - Công nghệ và thiết bị sản xuất thực phẩm bảo kiện và dược phẩm, mỹ phẩm từ cây Lô hội (Lô hội) Aloe vera Barbadensis, sản phẩm của Công ty TNHH Sức Khỏe Vàng, năm 2006; Tác giả Nguyễn Phú Kiều cũng nghiên cứu ứng dụng dược tính của Lô hội trong y học tạo ra sản phẩm Vegakiss dùng để điều trị HIV/AIDS từ cây Trà hoa Dormoy và cây Lô hội, năm 2006… Ngày nay, người ta còn có thể chiết xuất Lô hội để làm các loại mỹ phẩm, kem dưỡng da và một phần lớn Lô hội dùng làm đồ dùng hàng ngày như các loại thạch Lô hội hay nước ép trái cây.
Từ những nghiên cứu về cây lô hội, Ths. Đặng Huy Tước, Trường Cao đẳng công nghiệp thực phẩm đã thực hiện công trình nghiên cứu quy trình công nghệ chế biến mức và nước uống từ cây lô hội. Công trình này hoàn thành vào năm 2010, xây dựng quy trình chế biến sản phẩm nước và mứt Lô hội trên cơ sở nghiên cứu một số công đoạn chính ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm; triển khai sản xuất thử nghiệm tại Viện rau quả Gia Lâm Hà Nội và Trường Cao đẳng Công nghiệp Thực phẩm được 600 lít nước uống và 100 kg mứt đông Lô hội đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, có hàm lượng dinh dưỡng cao, thời gian bảo quản dài (3-6 tháng). Sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng như đăng ký.
Công dụng trong thực phẩm và dược phẩm
Tác dụng kháng khuẩn, làm lành vết thương: Lô hội có chứa nhiều khoáng chất như Calci, Potassium, kẽm… có chứa nhiều vitamin C và E. Các chất này là tiền chất cơ bản để đẩy nhanh tiến trình làm lành da. Calci giữ vai trò quan trọng trong hệ thống thần kinh và mô cơ, nó cũng là chất xúc tác chính trong tất cả quá trình chữa lành vết thương.
Tác dụng chống viêm nhiễm dị ứng: Lô hội có tác dụng làm lành vết đứt, vết loét, vết phỏng hay vết sưng do côn trùng cắn đốt trên da vò nó có chứa những hợp chất hữu cơ gồm vitamin, các hormon, chất Magnesium laclate… có tác dụng ức chế phản ứng Histamin, ức chế và loại trừ Bradykinin là những thành phần gây phản ứng dị ứng và viêm.
Tác dụng chống sự lão hóa tế bào: Do lô hội có chứa Calci có liên quan đến tân tạo dịch trong tế bào cơ thể, duy trì sự cân bằng giữa trong và ngoài tế bào, tạo ra các tế bào khỏe mạnh.
Ngoài ra, trong phần thịt lô hội có chứa 17 amino - acid cần thiết để tổng hợp protein và mô tế bào và các khoáng chất như Calci, phospho, đồng, sắt, magne, potassium, sodium… là các yếu tố cần thiết tạo cho sự trao đổi chất và các hoạt động của tế bào.
Tác dụng giải độc cho cơ thể: Do có chứa potassium nên lô hội có tác dụng cải thiện và kích thích chức năng gan, thận, hai cơ quan chủ yếu của việc loại trừ chất độc trong cơ thể. Ngoài ra, nó còn chứa Uronic acid – đây là chất có tác dụng loại trừ chất độc trong tế bào, đồng thời thành phần chất xơ có trong lô hội còn có tác dụng cuốn sạch các thành phần chất thải nằm kẹt trong các nếp gấp của ruột.
Tác dụng sinh năng lượng và dinh dưỡng: Trong thành phần của lô hội có chứa vitamin C thúc đẩy quá trình trao đổi chất, sinh năng lượng cần thiết và duy trì hoạt động miễn dịch giúp phòng được nhiều bệnh.
Tác dụng tác dược: Trong lô hội cũng có Ligin, là chất giúp thấm sâu và luân chuyển cùng ới các yếu tố khác mà nó liên kết. Hơn nữa lô hội còn có polysaccharide, các chất khoáng, vitamin, amino acid… cùng với chất Ligin tẩy sạch tế bào chết, kích thích tái sinh tế bào mới, và dinh dưỡng cho da nên đây là lý do nhiều sản phẩm dược phẩm, mỹ phẩm pha trộn với lô hội.
Ngoài ra, lô hội còn có một số chức năng như: Tạo protein giúp hình thành tế bào và mô do có chứa các amono - acid; phân giải các chất đường, đạm và béo trong dạ dày và ruột do trong thành phần có chứa các hệ enzym phong phú; có tác dụng trong việc chữa trị các bệnh viêm nhiễm đường ruột, làm giảm chứng táo bón và loét dạ dày; làm giảm lượng đường trong máu cho chứng bệnh tiểu đường; đẩy mạnh tác dụng của polysacaride đối với việc nâng cao khả năng miễn dịch, kháng ung thư, kháng AIDS của cơ thể người; lô hội được sử dụng làm nước giải khác dưới dạng nước ép, nước tuyết nhỉ, cocktail với hàm lượng đáng kể vitamin, khoáng chất và hương vị thơm ngon như trà lô hội, rượu lô hội…
Trong mỹ phẩm: Chiết xuất lô hội có tác dụng hấp thụ ánh sáng có bước sóng dài dưới 290nm. Hiệu quả này không thể có được khi sử dụng các chất chống nắng bình thường. Ngoài ra, lô hội còn có tác dụng phòng ngừa và chữa trị bệnh giảm sút bạch cầu do chiếu xạ tia x quang gây nên; đường mannan và glucose có tác dụng phòng lão hóa, phòng da nhăn, gia tăng tính đàn hồi của da. Hiện nay trên thị trường, nhiều hãng mỹ phẩm đã lấy ngay chính tên Aloe vera (tên tiếng anh của cây lô hội) làm tên thương mại cho những loại kem chống năng, dưỡng da, các loại dầu gội, dầu khử mùi hôi, chất có tác dụng chống mốc, xà phòng, dầu cạo râu… (Đặng Huy Tước, 2010, nghiên cứu quy trình công nghệ chế biến mức và nước uống từ cây lô hội).
Châu Nam