Ung thư thực quản – Một số giải pháp điều trị (22/08/2016)
Tổng quan
Thực quản là một ống tiêu hóa chứa thức ăn và các chất lỏng đi từ họng xuống dạ dày. Tuỳ thuộc vào loại tế bào ung thư mà ung thư thực quản thường được chia làm 2 loại chính: Ung thư biểu mô vảy và ung thư biểu mô tuyến. Ung thư biểu mô vẩy xuất phát từ tế bào dạng biểu bì ở thành thực quản và thường xuất phát ở phần trên và giữa thực quản. Ung thư biểu mô tuyến thường phát triển từ tổ chức tuyến ở phần dưới thực quản.
Ung thư thực quản là bệnh lý ác tính đứng hàng thứ tư trong các loại ung thư tiêu hóa là ung thư dạ dày, ung thư gan và ung thư đại trực tràng. Ung thư thực quản là ung thư xảy ra trong thực quản, một ống rỗng dài chạy từ cổ họng để dạ dày. Ung thư thực quản cũng có thể xâm lấn và lây lan ra hầu hết các bộ phận khác của cơ thể gây ra các bệnh như: ung thư gan, ung thư phổi, não, xương…
Triệu chứng chủ yếu là “khó nuốt”, lúc đầu, người bệnh chỉ cảm thấy hơi vướng sau xương ức khi ăn thức ăn đặc, từ từ sẽ cảm thấy khó nuốt với cả thức ăn lỏng, thậm chí nuốt nước bọt cũng thấy khó và đau; Khi kích thước khối u ngày càng lớn, thít hẹp lòng thực quản, sẽ dẫn đến tình trạng “nôn” ói. Nôn ói xuất hiện khi biểu hiện nuốt nghẹn đã rõ rệt; bị “trớ” dịch hoặc thức ăn khi ngủ, đây chính là nguyên nhân gây viêm phế quản dai dẳng do dịch từ thực quản chảy vào đường thở; “Sút cân, thiếu máu” - do thường có cảm thấy chán ăn và khó nuốt, nên bệnh nhân dễ dẫn đến tình trạng suy kiệt, mất nước và giảm cân không kiểm soát được. Bệnh nặng thì nói giọng khàn, nấc cục, khó thở, hạch lâm ba to, gầy mòn, da bọc xương.
Nguyên nhân: Hiện nguyên nhân ung thư thực quản vẫn chưa được xác định rõ. Một số yếu tố tác động từ môi trường ngoài và nội tại của thực quản được coi là có liên quan đến ung thư. Để dự phòng ung thư thực quản cần tránh các yếu tố nguy cơ như không hút thuốc, hạn chế uống rượu, tránh ăn thực phẩm độc hại. Tăng cường ăn rau xanh, hoa quả và chất xơ.
Phương pháp điều trị
Phẫu thuật: Là phương pháp điều trị phổ biến nhất, phương pháp này có thể được sử dụng một mình hoặc kết hợp với phương pháp điều trị khác. Hoạt động được sử dụng để điều trị ung thư thực quản bao gồm: Phẫu thuật cắt bỏ khối u nhỏ. Nếu ung thư rất nhỏ, chỉ giới hạn ở các lớp bề mặt của thực quản và đã không lây lan, bác sĩ phẫu thuật có thể đề nghị loại bỏ mô bệnh ung thư và của các mô khỏe mạnh xung quanh nó; phẫu thuật cắt bỏ một phần thực quản. Bác sĩ phẫu thuật loại bỏ các phần của thực quản có khối u, cùng với hạch bạch huyết gần đó. Thực quản còn lại được nối lại vào dạ dày; phẫu thuật cắt bỏ một phần của thực quản và phần trên của dạ dày. Bác sĩ phẫu thuật loại bỏ một phần thực quản, các hạch bạch huyết gần đó và phần trên của dạ dày. Phần còn lại của dạ dày sau đó được kéo lên và nối đến thực quản; phẫu thuật ung thư thực quản mang một nguy cơ biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như chảy máu, nhiễm trùng và rò rỉ từ các khu vực. Phẫu thuật để loại bỏ thực quản có thể được thực hiện như là một thủ tục mở bằng cách sử dụng vết mổ lớn hoặc với các công cụ phẫu thuật đặc biệt đưa qua một số vết mổ nhỏ trên da. Cách thức phẫu thuật được thực hiện phụ thuộc vào tình hình, kinh nghiệm và sở thích của bác sĩ phẫu thuật.
Liệu pháp chiếu xạ: là phương pháp sử dụng những tia có năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư. Liệu pháp chiếu xạ chỉ ảnh hưởng tới tế bào ung thư ở vùng chiếu xạ, được sử dụng đơn độc hoặc kết hợp với hóa trị liệu để làm phương pháp điều trị ban đầu thay cho phẫu thuật, đặc biệt là khi kích thước hoặc vị trí của khối u khiến cho việc phẫu thuật khó khăn. Bác sĩ có thể kết hợp chiếu xạ với hóa trị liệu để làm co khối u trước khi phẫu thuật. Thậm chí khi khối u không thể cát bỏ hoàn toàn bằng phẫu thuật hoặc không thể bị phá huỷ hoàn toàn bằng chiếu xạ thì chiếu xạ thường có thể giúp giảm đau và giúp bệnh nhân dễ nuốt hơn.
Hóa trị: Hóa trị là thuốc điều trị có sử dụng hóa chất để tiêu diệt tế bào ung thư. Hóa trị thường được sử dụng trước hoặc sau khi phẫu thuật ở những người bị ung thư thực quản. Hóa trị cũng có thể được kết hợp với xạ trị. Ở người bị bệnh ung thư đã lan rộng ra khỏi thực quản, hóa trị có thể được sử dụng một mình để giúp làm giảm các dấu hiệu và triệu chứng gây ra bởi ung thư.
Laser liệu pháp: Sử dụng tia sáng có cường độ cao để tiêu diệt tế bào ung thư. Tia laser chi ảnh hưởng tới tế bào trong vùng được chiếu. Bác sĩ có thể sử dụng tia laser để phá huỷ mô ung thư và làm giảm sự tắc nghẽn thực quản khi không thể cắt bỏ ung thư bâng phẫu thuật. Giảm sự tắc nghẽn có thể giúp giảm triệu chứng, đặc biệt là nuốt.
Liệu pháp quang động học là một dạng của laser liệu pháp, có sử dụng các loại thuốc được tế bào ung thư hấp thụ; khi tiếp xúc với một tia sáng đặc biệt, thuốc sẽ trở nên có hoạt tính và phá huỷ tế bào ung thư. Bác sĩ có thể sử dụng liệu pháp quang động học để làm giảm các triệu chứng của ung thư thực quản như hiện tượng khó nuốt.
Phương pháp đặt stent cho người ung thư thực quản giai đoạn cuối: Đa phần bệnh nhân mắc ung thư thực quản thường chỉ phát hiện bệnh vào giai đoạn muộn. Do đó, khi nhập viện để điều trị ung thư có đến 100% người bệnh nuốt nghẹn khi ăn chất đặc, 81,2% nuốt nghẹn cả chất lỏng, sụt cân nhanh chiếm 87,5%. Với những người ung thư đã vào giai đoạn cuối, khi khối u xâm lấn gần hết hoặc toàn bộ thực quản, bệnh nhân không thể ăn uống được, dù chỉ một ngụm nước, khiến họ có thể chết do thiếu dinh dưỡng trước khi chết vì ung thư.
Để giải quyết tình trạng trên, các bác sĩ Khoa Nội tiêu hóa A3, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã tìm ra giải pháp mới đó là tiến hành đặt stent kim loại ở thực quản bệnh nhân. Để thực hiện đặt stent, người bệnh sẽ được chụp cắt lớp vi tính lồng ngực để đánh giá vị trí hình dạng, chiều dài và mức độ xâm lấn khối u ra xung quanh. Chụp tim phổi…, Bác sĩ sẽ tiến hành đưa stent vào vị trí cần đặt và điều chỉnh vị trí stent trên màn hình Xquang tăng sáng, rồi mở stent và điều chỉnh cho đúng vị trí khối u. Thời gian thực hiện thường kéo dài khoảng 30 phút. Chỉ sau 24h đặt stent, bệnh nhân có thể ăn uống bình thường theo đường tự nhiên và được trở về nhà để tiếp tục theo dõi. Sau khi đặt stent xong bệnh nhân vẫn có thể truyền hóa chất hoặc tia xạ như bình thường. Nếu đặt stent thành công, sau 1 tháng người bệnh vẫn có thể ăn uống tốt và tránh được các biến chứng của ung thư thực quản.
Phương pháp sử dụng một loại virus đặc trị có khả năng phá hủy tế bào ung thư: Mới đây, nhóm nghiên cứu của đại học Okayama, Nhật Bản vừa công bố kết quả nghiên cứu phương pháp sử dụng một loại virus đặc trị có khả năng phá hủy tế bào ung thư. Virus đặc trị được tạo ra từ virus gây ra bệnh cảm lạnh thông thường bằng biện pháp biến đổi gen. Virus này chỉ lây nhiễm trong các tế bào ung thư, sau đó phá hủy chính các tế bào này, nên ít gây ra các tác dụng phụ. Trường hợp virus lây nhiễm sang các tế bào bình thường khác chúng sẽ tự bị tiêu diệt. Ngoài ra, nếu kết hợp phương pháp điều trị mới trên với phương pháp xạ trị, hiệu quả điều trị ung thư được kỳ vọng là khá cao.
Theo cách trị liệu mới này, các bệnh nhân không cần phẫu thuật, thay vào đó, virus đặc trị được tiêm trực tiếp lên khối u ba lần thông qua nội soi, kết hợp xạ trị trong sáu tuần. Kết quả, trong 7 bệnh nhân tham gia, có 4 bệnh nhân có tế bào ung thư được loại bỏ hoàn toàn, một người còn rất ít, một người tình trạng đang tiến triển tốt và chỉ còn 1 người không có những thay đổi đáng kể. Dự kiến phương pháp điều trị mới này sẽ được cấp phép đưa vào áp dụng vào khoảng năm 2020.
Thảo Vy (nguồn: Internet)