Bệnh sốt rét: Đột phá mới mang đến hy vọng chữa khỏi (26/09/2016)
Các biểu hiện và triệu chứng của sốt rét đặc biệt bắt đầu thể hiện từ ngày thứ 8 đến 25 sau khi nhiễm; tuy nhiên, các triệu chứng có thể thể hiện muộn hơn đối với những người đã sử dụng thuốc chống sốt rét. Biểu hiện ban đầu của bệnh - chung cho tất cả các loài - là các triệu chứng giống cảm cúm, và có thể tương tự như các trường hợp khác như nhiễm trùng, viêm ruột và bệnh do virus. Biểu hiện của bệnh có thể gồm đau đầu, sốt, run, đau khớp, nôn, thiếu máu tán huyết, vàng da, tiểu ra máu, tổn thương võng mạc và co giật. Bệnh có thể dẫn đến nhiễm trùng não gây chết người và hôn mê.
Bệnh lưu hành địa phương, trong những điều kiện thuận lợi có thể gây thành dịch, hiện chưa có vắc xin phòng bệnh, có thuốc điều trị đặc hiệu và có thể phòng chống được. Ở nước ta bệnh lưu hành chủ yếu vùng rừng, đồi, núi, ven biển nước lợ; bệnh xảy ra quanh năm, nhưng chủ yếu vào mùa mưa.
Tuy nhiên, mới đây trên tạp chí uy tín Immunity, công bố kết quả nghiên cứu thành công một loại protein có khả năng chữa khỏi hoàn toàn bệnh sốt rét trên chuột cũng như bảo vệ chúng khỏi bị nhiễm lại căn bệnh của các nhà khoa học Australia - thuộc Viện Nghiên cứu Y học QIMR Berghofer. Phát hiện đột phá này có thể dẫn tới một cách điều trị mới và hiệu quả hơn cho căn bệnh chết người này trong tương lai.
Trưởng phòng thí nghiệm Miễn dịch học Phân tử thuộc viện QIMR Berghofer, tiến sỹ Michelle Wykes và nhóm nghiên cứu của bà đã phát hiện ra một loại protein trên bề mặt một tế bào miễn dịch cụ thể đóng vai trò rất quan trọng trong cuộc chiến chống bệnh sốt rét.
Trong hệ miễn dịch, có những tế bào đuôi gai, hoạt động như những vị tướng chỉ huy đội quân miễn dịch, và các tế bào T, những chiến sỹ của đội quân. Các tế bào đuôi gai sẽ cho tế bào T biết khi nào cần tấn công bệnh nhiễm trùng và khi nào cần hạ vũ khí xuống. Trên bề mặt các tế bào đuôi gai có các loại protein mà chúng dùng để truyền mệnh lệnh cho các tế bào T.
Từ lâu các nhà khoa học đã biết rằng một trong số các loại protein này có nhiệm vụ thông báo cho tế bào T biết khi nào nên dừng lại và ngừng tấn công. Tuy nhiên, trái với những gì trước đây đã biết, nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng một loại protein khác, gọi là PD-L2, có thể làm mất hiệu lực của những mệnh lệnh này bằng cách ra lệnh cho tế bào T tiếp tục hoạt động và tấn công. Khi con người và chuột bị nhiễm bệnh sốt rét nghiêm trọng, mức độ PD-L2 giảm xuống và vì thế tế bào T không còn được chỉ đạo phải tiếp tục tấn công ký sinh trùng nữa.
Theo đó, các nhà nghiên cứu đã tiêm 3 liều loại protein này cho những con chuột bị nhiễm ký sinh trùng sốt rét chết người. Kết quả, những con chuột này đã được chữa khỏi bệnh sốt rét.
Tiến sỹ Wykes cho biết “hiện có những loại thuốc có thể điều trị bệnh sốt rét, nhưng hiện tượng kháng thuốc ngày càng tăng đang trở thành một vấn đề lớn, nhất là ở những vùng thuộc Đông Nam Á. Các loại vắc xin đang được thử nghiệm nhìn chung chỉ tạo miễn dịch với một số loại ký sinh trùng sốt rét, và không có khả năng bảo vệ chúng ta về lâu dài. Điều này có nghĩa là chúng ta rất cần những phương pháp điều trị mới”. Bà tỏ ra rất phấn khích trước thành công mới và bày tỏ tin tưởng rằng phát hiện này sẽ có đóng góp cho nỗ lực loại bỏ căn bệnh sốt rét trên thế giới.
Đây sẽ là một phương pháp điều trị sốt rét hoàn toàn mới bằng cách kích thích hệ miễn dịch của chính người bệnh tiêu diệt ký sinh trùng. Nghiên cứu được tài trợ bởi Hội đồng Sức khỏe và Nghiên cứu Y học Quốc gia Australia và Hội đồng nghiên cứu Australia.
Thanh Loan (Tổng hợp Internet)