Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo (19/08/2022)
Chuyển đổi số đang tác động sâu rộng, bao trùm lên tất cả các ngành, các lĩnh vực kinh tế - xã hội góp phần tăng năng suất lao động, chuyển đổi mô hình hoạt động, kinh doanh theo hướng đổi mới sáng tạo, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia. Trong Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 đã xác định ngành giáo dục và đào tạo lĩnh vực có tác động xã hội, liên quan hàng ngày tới người dân, thay đổi nhận thức nhanh nhất, mang lại hiệu quả, giúp tiết kiệm chi phí và cần ưu tiên chuyển đổi số trước.
Trong đó, ưu tiên phát triển nền tảng hỗ trợ dạy và học từ xa, ứng dụng triệt để công nghệ số trong công tác quản lý, giảng dạy và học tập; số hóa tài liệu, giáo trình; xây dựng nền tảng chia sẻ tài nguyên giảng dạy và học tập theo cả hình thức trực tiếp và trực tuyến. Phát triển công nghệ phục vụ giáo dục, hướng tới đào tạo cá thể hóa. 100% các cơ sở giáo dục triển khai công tác dạy và học từ xa, trong đó thử nghiệm chương trình đào tạo cho phép học sinh, sinh viên học trực tuyến tối thiểu 20% nội dung chương trình. Ứng dụng công nghệ số để giao bài tập về nhà và kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh trước khi đến lớp học.
Bên cạnh đó, để hướng tới Chính phủ số, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Quyết định số 942/QĐ-TTg vào ngày 15/6/2021 phê duyệt Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến 2030. Theo đó, phấn đấu đến năm 2025, tối thiểu 70% nội dung chương trình đào tạo, thi tuyển, thi nâng ngạch quản lý nhà nước ngạch chuyên viên, chuyên viên chính, chuyên viên cao cấp hoặc tương đương được thực hiện trực tuyến. 100% cán bộ, công chức, viên chức được tập huấn, bồi dưỡng, phổ cập kỹ năng số cơ bản; 50% cán bộ, công chức, viên chức được tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng phân tích, khai thác dữ liệu và công nghệ số.
Mỗi học sinh, sinh viên đều có hồ sơ số về việc học tập cá nhân. Mỗi cơ sở đào tạo đều triển khai hoạt động quản lý dạy và học trên môi trường số. Triển khai thanh toán học phí không dùng tiền mặt, học liệu số. Triển khai đại học số là quốc gia số thu nhỏ, thay đổi mô hình dạy và học để tối ưu hóa vận hành các cơ sở đào tạo đại học, tối ưu hóa trải nghiệm học tập của sinh viên và khuyến khích các mô hình đào tạo mới.
Trong những năm qua, các cấp ủy đảng, chính quyền tỉnh Bình Dương đã luôn quan tâm thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) rộng rãi, có hiệu quả trong công tác chỉ đạo, điều hành, trong hoạt động của doanh nghiệp và người dân; hạ tầng kỹ thuật CNTT được đầu tư, kết nối hoàn thiện; việc xây dựng Chính quyền điện tử, cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ cao cho người dân và doanh nghiệp, bước đầu đã mang lại một số kết quả thiết thực. Trung tâm hành chính công của tỉnh đã đi vào hoạt động hiệu quả, góp phần thực hiện cải cách hành chính, tạo sự công khai, minh bạch và hài lòng cho người dân khi đến làm thủ tục hành chính; Nguồn nhân lực ứng dụng CNTT trong các cơ quan nhà nước cơ bản được duy trì ổn định qua các năm, cơ bản đáp ứng yêu cầu hiện tại. Trong đó, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong ngành giáo dục và đào tạo được các cấp chính quyền đặc biệt quan tâm.
Trong giáo dục và đào tạo, địa phương đã xây dựng Kế hoạch thực hiện Đề án Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đối số trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Bình Dương dựa trên Quyết định số 131/QĐ-TTg ngày 25/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030; Quyết định số 942/QĐ-TTg ngày 15/6/2021 của Thủ snng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến 2030 và tình hình thực tiễn của địa phương.
Kế hoạch đặt ra mục tiêu đến năm 2030, đưa tất cả thành tố của hệ thống giáo dục quốc dân vào môi trường số, trong đó: Hoàn thiện một nền tảng dạy và học trực tuyễn của tỉnh tích hợp kho học liệu số hỗ trợ 100% người học và nhà giáo tham gia có hiệu quả các hoạt động giáo dục trực tuyến; đáp ứng yêu cầu về tài liệu học tập cho toàn bộ chương trình giáo dục phổ thông; giáo đục đại học số trở thành trụ cột của hệ thống giáo dục đại học, chiếm tỷ trọng 30% quy mô; 100% cơ sở giáo dục đại học trên địa bàn tỉnh cung cấp các chương trình đào tạo (cấp bằng) hình thức từ xa, trực tuyến; 100% nguồn lực giáo dục, chương trình giáo dục và đối tượng giáo dục trong hệ thống giáo dục của tỉnh được quản lý trên môi trường số, kết nối thông suốt toàn ngành và liên thông với các cơ sở dữ liệu, thông tin quốc gia.
Có thể thấy, khi chúng ta chuyển mô hình hoạt động truyền thống sang mô hình có ứng dụng công nghệ thông tin, thì nguồn lực công nghệ thông tin sẽ là yếu tố then chốt, quyết định cho sự thành công của mô hình mới. Do đó, khi chuyển mô hình hoạt động số thì nguồn nhân lực cũng là yếu tố then chốt của chuyển đổi số. Trong mô hình chuyển đổi số, nguồn nhân lực cần phần có những kiến thức, năng lực nhất định về công nghệ thông tin, internet; có khả năng cập nhật kiến thức, công nghệ mới. Đặc biệt nguồn nhân lực trong mô hình hoạt động số cần có nhận thức đúng và những hiểu biết cơ bản về chuyển đổi số. Do đó, Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 cũng xác định sẽ thúc đẩy chuyển đổi số xã hội, tập trung vào chuyển đổi kỹ năng, cung cấp các khóa học đại trà trực tuyến mở, hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp lớn trên thế giới để đào tạo, tập huấn, nâng cao kiến thức, kỹ năng về công nghệ số và chuyển đổi số, hình thành văn hóa số. Chuẩn bị nguồn nhân lực cho chuyển đổi số để phát triển xã hội số, không ai bị bỏ lại phía sau.
Tại địa phương, trong Đề án Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đối số trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030, tỉnh cũng đã đặt ra nhiệm vụ là tăng cường các điều kiện đảm bảo triển khai ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo đó là đảm bảo các điều kiện về hạ tầng số, trang thiết bị triển khai ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giao dục và đào tạo; triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn, an ninh thông tin các hệ thống số hóa, đảm bảo an toàn trong các hoạt động dạy – học và làm việc trên môi trường số.
Ưu tiên sử dụng các mô hình dịch vụ trên nền tảng đám mây; đảm bảo kết nối Internet cáp quang tới tất cả cơ sở giáo dục; có chính sách hỗ trợ dịch vụ internet cho người học và đội ngũ giáo viên; có chính sách máy tính phù hợp cho học sinh và sinh viên. Hình thành, phát triển hệ thống phòng học tương tác thông minh, phòng thí nghiệm, thực hành hiện đại, phòng Lab mô phỏng, từng bước ứng dụng công nghệ thực tế ảo và thực tế tăng cường, công nghệ máy, công nghệ phân tích dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo vào các lĩnh vực nghiên cứu, thực hành.
Việc chuyển đổi số trong ngành giáo dục cần được triển khai một cách đồng bộ, thống nhất toàn ngành. Trong đó, ưu tiên các giải pháp như: Nâng cao nhận thức, hiểu biết về chuyển đổi số; xác định các nội dung cần thực hiện trong quá trình chuyển đổi số; chuẩn bị các điều kiện nền tảng cho chuyển đổi số và xây dựng kế hoạch và chỉ đạo triển khai chuyển đổi số.
Mỹ Linh