Trồng và chăm sóc cây gấc đạt năng suất cao (11/04/2019)

Cây gấc nên trồng vào đầu mùa mưa, nơi đất ẩm và thoáng mát, thời gian đầu gấc phản ứng rất nhạy đối với độ ẩm của đất, qua vài trận mưa rào nó phát triển rất nhanh. Cây trưởng thành có thể mọc lan dài đến hơn 15m. Lá gấc có hình chân vịt nhẵn chia làm 3-5 thùy. Hoa gấc khi nở có màu vàng nhạt khá đẹp. Quả gấc có dạng tròn dài và nhiều gai nhỏ. Khi chín quả sẽ có màu đỏ tươi đến cam. Khi bổ ra bên trong sẽ là phần thịt quả đỏ rực cùng những hạt gấc màu đen tròn dẹt. Cây gấc thường cho ra quả mỗi năm một vụ và cây thường ra hoa từ mùa hè cho tới mùa thu.

Gấc được xem như một loại quả giàu giá trị dinh dưỡng, được sử dụng làm thức ăn, làm đẹp và chiết xuất thành dầu gấc cực kì bổ dưỡng. Thành phần dưỡng chất có trong gấc có nhiều Vitamin A và E cùng hàm lượng khoáng chất cực tốt cho cơ thể. Với hàm lượng Beta Carotene trong gấc dồi dào giúp cơ thể tăng cường được hệ miễn dịch và giúp sáng mắt cũng như chống lại oxy hóa cực cao. Hàm lượng chất lycopene trong quả gấc có nhiều hơn trong cà chua gấp 70 lần.

Trồng và chăm sóc cây gấc

Hiện nay việc trồng gấc không quá khó và ngược lại dễ trồng và chăm sóc. Gấc chỉ cần cung cấp đủ nước và làm giàn là đã có thể phát triển xanh tốt. Trồng và nhân giống cây gấc được thực hiện bằng cách gieo hạt hoặc chiết cành. Việc gieo hạt sẽ cho thời gian lâu hơn, cây lớn chậm và thu hoạch quả từ đó cũng lâu hơn. Việc trồng bằng việc giâm cành chiết cho cây nhanh lớn và nhanh thu hoạch.

- Trồng bằng hạt giống:

Chọn những quả gấc to tròn, chín đẹp và cho đều hạt. Sau đó bổ đôi quả gấc ra và gỡ lấy phần hạt rồi rửa sạch hạt và đem phơi khô một vài ngày trước khi đem gieo trồng. Hạt gấc sau khi được phơi khô, được bóc hết lớp vỏ đen bên ngoài chỉ để lại nhân trắng bên trong và cho vào ngâm trong nước ấm khoảng vài tiếng rồi vớt ra đem hạt đi gieo.

Để giúp hạt giống nảy mầm tốt hơn, sử dụng đất thịt nhẹ có pha lẫn mùn để gieo hạt. Cho đất vào bầu ươm rồi gieo hạt vào, sau đó phủ thêm một lớp đất mỏng lên trên để che phủ hạt và tưới chút nước cho đất và hạt đủ độ ẩm. Đặt những bầu ươm dưới ánh sáng đèn, khoảng 6-7 ngày sau hạt sẽ bắt đầu nảy mầm. Sau 3-4 tuần có thể chuyển cây ra vườn trồng.

- Trồng bằng hom

Chọn dây gấc bánh tẻ và cắt thành từng đoạn dài khoảng 40cm, mỗi hom phải có từ 2-3 đốt trở lên. Bôi vôi hai đầu, đem giâm trong bầu đất chứa đất bột trộn với lượng nhỏ phân chuồng ủ mục và trấu để tăng độ xốp. Lấy tay nén quanh gốc cho chặt rồi đầu ngọn hướng lên trên theo chiều nằm nghiên. Khi giâm cành cần để nơi thoáng mát và giữ ẩm cho bầu đất thường xuyên.

Khi cây con giống đạt chiều cao khoảng 70cm thì chuyển ra vườn trồng. Mỗi ngày tưới nước 2 lần và che phủ tạo bóng râm trong 1 tuần đầu để cây con hồi sức. Sau khoảng 1 tuần  trồng thì cây gấc sẽ phát triển mạnh và cho ra rễ khá nhiều. Lúc này cần bón thêm phân hữu cơ và xới nhẹ đất quanh gốc để kích thích gốc rễ phát triển.

Hố trồng có chiều dài 1-1,2 m, rộng 1-1,2 m và độ sâu từ 40 – 60 cm. Khoảng cách giữa các hố: hố × hố: 3 - 4 m. Hàng × hàng: 4 - 5 m. Để riêng lớp đất mặt bên cạnh hố đào. Không đào hố trồng gấc ngay cạnh gốc cây trồng khác đang sống, nên đào với khoảng cách 1,5m -2m so với gốc cây trồng khác nếu trồng xen canh hoặc trồng trên đất vườn tạp.

Tưới nước và chăm sóc

- Tưới nước: Cần tưới đủ nước và thoát nước ở gốc cây tránh gây úng.  Khi thời tiết nắng nóng phải tiến hành tưới nước, phủ rơm rạ, bao ni long để giữ ẩm cho cây. Ở những vườn gấc trũng, ngập nước vào trời mưa thì phải tiến hành đào kênh tiêu nước.

Làm giàn và bắt ngọn cho cây leo lên, thường xuyên kiểm tra sâu bệnh cho cây. Khi cây con bắt đầu leo lên giàn (khoảng tuần thứ 5- tuần thứ 7 kể từ ngày trồng) tiến hành bón lót Phân NPK (16-16-8) 0,3-0,5 kg/hố. Trong giai đoạn này cần tiến hành phun thêm Gavi - TriBio 5% pha loãng 300 lần để tăng cường sức để kháng cho cây, hạn chế sâu bệnh hại.

Khi gấc đã phủ lên giàn, tiến hành rãi phân GV hữu cơ vi sinh. Sau đó cuốc xới nhẹ lấp phân vào hố và tiến hành tưới nước đảm bảo độ ẩm từ 70-80%.

Khi gấc bắt đầu ra hoa, kết trái, tiến hành bón thúc cho cây bằng phân trung vi lượng có gốc Canxi-Bo nhằm kích thích sự phát triển trái, tăng khả năng ra hoa, đậu trái. Cần kết hợp với bón gốc và bón lá cho cây có năng suất cao nhất.

Giống như những loại cây dây leo khác. Cây gấc có nhu cầu nước khá cao nên trong giai đoạn mới trồng, lúc cây ra hoa và tạo quả cần phải tưới đủ ẩm cho đất tuy nhiên không được để cây bị ngấm nước lâu sẽ gây thối rễ. Thời kì gấc ra hoa tạo quả nếu thiếu nước sẽ khiến cho hoa dễ bị rụng và quả sẽ bị héo và giảm năng suất. Thường xuyên cắt tỉa lá cây cho giàn được thông thoáng giúp cho quả đón được nhiều ánh nắng nhất. Để năng suất cây gấc được nâng cao, cần tham khảo thêm thông tin tư vấn về thuốc phòng trừ sâu bệnh cũng như phân bón của kỹ sư nông nghiệp hoặc cửa hàng cung cấp sản phẩm.

T. Huyền