Dầu oliu và thế giới y khoa (17/07/2017)
Dầu ô-liu là một loại dầu thu được từ cây Ô liu (Olea europaea, thuộc họ Oleaceae), một loại cây truyền thống của vùng Địa Trung Hải. Nó thường được sử dụng trong nấu ăn, mỹ phẩm, dược phẩm, xà phòng và có làm nhiên liệu cho đèn dầu truyền thống. Dầu ô liu được sử dụng trên khắp thế giới, nhưng đặc biệt là ở các nước Địa Trung Hải. Thời cổ, dầu ô liu được chiết xuất bằng phương pháp thủ công thông qua việc nghiền và ép các quả ô liu bằng các cối đá chuyên dụng để ép ra dầu. Dầu ô liu được các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu vì những công dụng tích cực của nó.
Ở Mỹ, các nhà khoa học của Đại học Temple đã phát hiện ra rằng, dầu ô liu là một thành phần của chế độ ăn uống Địa Trung Hải phổ biến, có thể bảo vệ trí nhớ và khả năng học tập. Nhóm nghiên cứu cũng xác định được lý do tại sao dầu có thể hoạt động như một chất bảo vệ. Tác giả nghiên cứu, TS Domenico Pratico cho biết: Chúng tôi tìm thấy dầu oliu làm giảm viêm não nhưng quan trọng nhất là kích hoạt quá trình được gọi là autophagy. Autophagy là một quá trình cơ thể bình thường liên quan đến việc tiêu hủy các tế bào.
Các nhà nghiên cứu Anh đã phát hiện ra rằng axit oleic - một axit béo không bão hòa chuỗi đơn có trong dầu ô liu - ngăn chặn hoạt động protein gây ung thư trong các tế bào não. Họ cho biết chưa thể kết luận liệu việc ăn dầu ô liu có bảo vệ chống lại ung thư não hay không. Song họ tin rằng nghiên cứu có thể mở ra cánh cửa cho các chiến lược mới để ngăn ngừa bệnh. TS Michlewski cùng đồng nghiệp đã báo cáo những phát hiện của họ trên tờ Journal of Molecular Biology.
Và mới đây, tại trường Đại học Rutgers và Hunter (Mỹ), các nhà khoa học cho rằng Oleocanthal trong dầu oliu extra-virgin, loại thu được sau lần ép đầu tiên, có thể diệt được nhiều loại tế bào ung thư ở người mà không làm tổn hại đến các tế bào khỏe mạnh. Cụ thể, sau khi áp dụng xử lý oleocanthal lên các tế bào ung thư, các nhà khoa học thấy rằng các tế bào ung thư chết rất nhanh trong vòng từ 30 phút đến 1 tiếng. Trong khi đó, chết tế bào ung thư theo chương trình (programmed cell death) cần khoảng 16-24 tiếng. Kết quả này được công bố gần đây trên tạp chí chuyên ngành Molecular & Cellular Oncology (Phân tử & Tế bào ung thư).
Trong khi thử nghiệm hoạt chất trong dầu ô liu 'tiêu diệt' tế bào ung thư trong vòng 30 phút vẫn đang còn nằm trong phạm vi phòng thí nghiệm thì tác dụng phòng ngừa ung thư của dầu ô liu lại được các nhà khoa học của Trường Đại học Harvard (Mỹ) chứng minh bằng thực tiễn trong một công trình nghiên cứu với 26.000 người tham gia trong 8 năm. Kết quả cho thấy, chất béo có trong dầu ôliu có thể giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư lên đến 9% và có thể giảm nguy cơ bị ung thư, bệnh tim, bệnh tiểu đường, bệnh cao huyết áp và bệnh Alzheimer.
Còn các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Navarra (Tây Ban Nha) thì cho rằng sau gần 5 năm nghiên cứu, họ rút ra kết luận những người thường xuyên dùng dầu ô liu nguyên chất trong bữa ăn thì giảm 62% nguy cơ mắc ung thư vú.
Ngoài ra, dầu oliu còn có tác dụng tốt cho tim mạch, tiêu hóa, chống viêm, kháng khuẩn, tốt cho xương, giảm nguy cơ mắc đái đường, ngăn ngừa thiếu máu và làm đẹp.
Minh Thanh (tổng hợp)